Özellikle yeniden evlenme durumlarında veya evlilikte mal rejimi sözleşmesi yapılıp yapılmadığında, eşlerin evlenmeden önce edindikleri malların akıbeti önemli bir hukuki sorudur. Birçok çift evlilik öncesinde edinilmiş malvarlıklarının evlilik sonrasında ortak sayılıp sayılmayacağını merak etmektedir. Evlenmeden önce alınan mallar ortak mı? sorusunun cevabı, genel olarak hayır şeklindedir. Türk Medeni Kanunu’na göre, eşler arasında yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi, sadece evlilik süresince kazanılan (edinilmiş) malların paylaşımını öngörür. Evlilikten önce eşlerden birinin sahip olduğu malvarlığı değerleri ise kişisel mal kabul edilir ve ortak mal olarak değerlendirilmez.
Yasal Mal Rejimi ve Kişisel Mallar
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre, eşler aksi bir mal rejimi sözleşmesi yapmadıkça evlendikleri andan itibaren edinilmiş mallara katılma rejimine tabidir. Bu rejimde, evlilik süresince çalışarak, emek karşılığı elde edilen kazanımlar edinilmiş mal sayılır ve boşanma halinde yarı yarıya paylaşılır. Buna karşılık, evlilik öncesi alınan mallar, miras veya bağış gibi karşılıksız kazançlar kanunen kişisel mal sayılır (TMK m.220). Kişisel mallar, mal rejimi tasfiyesinde diğer eşle ortak hesaplanmaz; kimin adına kayıtlıysa onda kalır. Örneğin, evlenmeden önce bir arsa satın alan eş, boşanmada o arsanın tek sahibi olmaya devam eder. Bu kural, 1 Ocak 2002’den önce geçerli olan mal ayrılığı rejimi döneminde de aynen uygulanıyordu ve günümüzde de değişmemiştir. Yani evliliğin hangi yılda yapıldığı fark etmeksizin, evlilik öncesi mal kime aitse onda kalır.
Nitekim Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 07.02.2006 tarihli bir kararında, evlenmeden önce alınan mal kimin üzerindeyse onun kişisel malı olup boşanmada paylaşılmayacağını açıkça vurgulamıştır. Yani evlenmeden önce bir eşin satın alıp kendi adına tescil ettirdiği ev, araba gibi mallar, boşanma durumunda ortak mal sayılmaz ve tamamen o eşe ait kabul edilir. Eşlerin evlilikten önceki malvarlıkları, evlilikle birlikte kendiliğinden ortaklaşa mülkiyete dönüşmez.
İstisnai Durumlar ve Mal Rejimi Sözleşmesi
Evlilik öncesi malların ortak sayılmaması kuralının bazı istisnaları veya dikkat edilmesi gereken noktaları vardır. Öncelikle, eşler evlenirken veya evlilik içinde bir mal rejimi sözleşmesi yaparak kanunda belirlenen farklı bir rejimi seçebilirler. Örneğin, mal ortaklığı rejimi seçilmişse, evlilik öncesi mallar da ortaklığa dahil olabilir. Ancak böyle bir sözleşme yoksa, yasal düzenleme gereği evlilik öncesi alınan mal kimin ise onun kişisel malı olarak kalır.
Diğer yandan, evlilik öncesi maldan elde edilen gelirler evlilik sırasında ortaya çıkarsa, bu gelirler edinilmiş mal sayılabilir. Örneğin evlilikten önce alınmış bir evin kira geliri, evlilik süresince elde edildiği için ortak hesaplamaya dahil edilebilir. Yine, evlilik öncesi alınan bir mala eşiniz evlilik sırasında değer katıcı bir yatırım yapmışsa (örneğin evinizi yenilemek için masraf yapmışsa), boşanmada bunun için değer artış payı talebi gündeme gelebilir. Fakat bu durumlar temel kuralı değiştirmez: Evin veya malın kendisi yine kişisel mal olarak kabul edilir, sadece belirli bir katkı varsa diğer eşe parasal bir alacak hakkı tanınabilir.
Evlenmeden Önce Alınan Mallar Ortak Mı? Sonuç
Evlenmeden önce alınan mallar ortak mal değildir. Evlilik öncesi edinilmiş bir ev, araba, arsa veya para, kural olarak o malı edinen eşin kişisel mülkiyetinde kalır ve boşanmada diğer eş bu mal üzerinde hak iddia edemez. Bu durum, kanunun belirlediği edinilmiş mal-kişisel mal ayrımından kaynaklanır. İstanbul boşanma avukatı deneyimleri de göstermektedir ki, mahkemeler evlilik öncesi malvarlığını paylaşım hesabına katmamaktadır. Ancak evlilik içinde bu mallarla ilgili özel durumlar (gelir elde edilmesi, birlikte ödemeler yapılması gibi) ortaya çıkarsa, bu konularda sınırlı talepler gündeme gelebilir. Yine de, evlilik öncesi malların mülkiyeti eşler arasında ortak hale gelmez ve İstanbul boşanma avukatı desteğiyle haklarınızı koruyarak bu ayrımı gözetebilirsiniz.
Evlenmeden Önce Alınan Mallar Ortak Mı? Sık Sorulan Sorular
1. Evlilikten önce aldığım ev, evlendikten sonra ortak mal olur mu?
Hayır, evlilik öncesi aldığınız ev sizin kişisel malınız olarak kalır. Evlendikten sonra otomatik olarak ortak mal haline gelmez. Boşanma durumunda bu ev üzerindeki mülkiyet hakkı sadece size aittir.
2. Eşimin evlilikten önce birikimi vardı, bu para ortak sayılır mı?
Eşinizin evlilikten önceki birikimi (nakit para, altın vb.) onun kişisel malıdır. Bu birikimler boşanmada mal paylaşımına dahil edilmez. Sadece evlilik süresince birikimin getirisi (faiz, kâr payı gibi) elde edilmişse, o getiriler edinilmiş mal sayılıp paylaşılabilir.
3. Evlilik sözleşmesi yaparsak evlilik öncesi mallar ortak olabilir mi?
Evet. Eşler, evlenmeden önce veya sonra mal rejimi sözleşmesi yaparak mal ortaklığı rejimini seçebilirler. Böyle bir durumda sözleşmede belirlenen kapsamda evlilik öncesi mallar da ortak hale gelebilir. Ancak yasal mal rejimi değiştirilmediği sürece, evlilik öncesi mallar ortak olmaz.
4. Evlilik öncesi malların listelenmesi gerekir mi?
Hayır, kanunen evlilik öncesi malları tek tek listelemeniz gerekmez; bunlar zaten hukuken kişisel mal sayılır. Ancak ispat açısından değerli malvarlıklarınızın evlilikten önce size ait olduğunu gösteren belgeleri saklamanız faydalı olabilir. İleride bir anlaşmazlık çıkarsa, malın ne zaman edinildiğini belgelemek önem kazanabilir.
5. Eşim benim evlilikten önce aldığım arabayı kullanıyor, bu araba ortak malımız mı oldu?
Hayır. Eşiniz evlilik boyunca sizin arabanızı kullanıyor olsa bile, araba evlilikten önce alındığı için mülkiyeti size aittir. Kullanım ortak mülkiyet yaratmaz. Boşanmada araba yine sizin kişisel malınız olarak kabul edilir.
