Yargılama sürecinde yetki itirazı önem taşır. Mahkeme, davanın görülmesi gereken yer yönünden yetkisizlik kararı verdiğinde, çoğu zaman akla “Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi?” sorusu gelir. Türk hukuk sisteminde, dava dilekçesinin yetkisizlik sebebiyle reddine hükmedilmesi durumunda, davalı vekilinin avukatlık ücretine hak kazanıp kazanamayacağı ve bunun miktarının ne olacağı tartışma konusu olabilir. Bu noktada, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) madde 7 f.1 ve ilgili yasal düzenlemeler belirleyici rol oynar. Hem usul ekonomisi hem de avukatlık ücreti açısından oldukça önemli olan bu konu, yargılamanın hangi aşamasında yetkisizlik kararı verilmiş olduğuna göre farklı sonuçlar doğurabilir.
Yargılamada Yetkisizlik Kararının Hukuki Niteliği
Bir davanın, yetkili olmayan bir mahkemede açılması durumunda mahkeme, öncelikle yetki itirazını değerlendirir ve haklı bulursa yetkisizlik kararı verir. Yetkisizlik kararı verildiğinde, dilekçenin reddi söz konusu olup davanın görevli ve yetkili mahkemede görülmesi imkânı saklıdır. Ancak çoğu zaman davanın nakledilmesi yerine, taraflar ya davayı yetkili mahkemede yeniden açabilir ya da yargılamaya devam etmeyebilir. İşte bu safhada, avukatlık ücreti bakımından nasıl bir takdir yapılacağı özellikle AAÜT hükümlerine dayanır.
AAÜT Madde 7 f.1
AAÜT madde 7 f.1, “Ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar; davanın nakli, davanın açılmamış sayılması yahut görevsizlik veya yetkisizlik kararı verildikten sonra başka bir mahkemede yargılamaya devam edilmemesi durumunda, tarifede yazılı ücretin yarısına hükmolunur. Ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra karar verilmesi durumunda ise tamamına hükmolunur.” şeklindeki düzenlemeyi içerir. Bu kural, Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi sorusuna doğrudan yanıt verir. Yani mahkeme, davanın hangi aşamada olduğuna bakarak, avukatlık ücretini yarım tarifeden mi yoksa tam tarifeden mi takdir edeceğini belirler.
Ön İnceleme Tutanağı İmzalanmadan Önce Verilen Yetkisizlik Kararı
Davanın ilk aşamalarında, henüz ön inceleme tutanağı imzalanmadan yetki itirazı ileri sürülüp haklı bulunursa ve yetkisizlik kararı verilirse, davayı açan taraf yanlış mahkemeyi seçmiş olduğu için dava reddedilmiş sayılır. Bu durumda, kendini vekille temsil ettiren davalı lehine tarifede yazılı vekalet ücretinin yarısı ödenir.
Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra Verilen Yetkisizlik Kararı
Ön inceleme tutanağının imzalanması, davanın önemli bir aşamasıdır. Taraflar, delillerinin toplanması gibi usuli işlemlere hazırlanır. Bu aşamadan sonra mahkeme, yine yetkisizlik kararı verebilir. Bu noktada, AAÜT’ye göre avukatlık ücreti tam tarife üzerinden belirlenir. Çünkü dava daha ileri bir safhaya taşınmış, taraflar usuli işlemlerin büyük bölümünü yerine getirmiştir. Dolayısıyla mahkeme, “Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi?” sorusunu, bu defa tam tarife lehine cevaplandırır.
Yetkisizlik Kararı ve Dava Dilekçesinin Reddine Bağlanan Sonuçlar
Dava dilekçesinin reddi, dosyanın o mahkemede sonuçlanması anlamına gelir. Dolayısıyla mahkeme, hem yargılama masrafları hem de avukatlık ücreti konusunda hüküm kurar. Davalı haksız bir dava ile muhatap olmuştur ve kendini vekil aracılığıyla savunmuştur. Mahkeme, bu emeğin karşılığını avukatlık ücret tarifesi esaslarına göre takdir eder. Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi sorusunun cevabı, özellikle davalı taraf açısından önemlidir. Çünkü yetkisiz mahkemede dava açan davacı, yargılama gideri yanında avukatlık ücretine de mahkûm edilerek, yanlış tercihinden dolayı sorumluluk üstlenmiş olur.
Sonuç
Türk hukuk sisteminde, “Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi?” sorusu AAÜT madde 7 f.1 ışığında değerlendirilir. Mahkeme, davanın ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce yetkisizlik kararı verirse, davalı lehine tarifedeki avukatlık ücretinin yarısına hükmeder. Ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra yetkisizlik kararı verilmesi durumunda ise tam tarife üzerinden avukatlık ücretine karar verir. Böylece hem usul ekonomisi hem de hakkaniyet ilkesi korunmuş olur. Yanlış yerde dava açan taraf, yargılamanın aşamasına göre sorumlu tutulur. Özellikle dava dilekçesinin reddi, davalıya karşı yapılan haksız başvurunun sonuçlarından biri olarak, avukatlık ücretine hükmedilmesinin zeminini oluşturur. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi olarak “Yetkisizlik Kararında Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi?” konusunda destek sunuyoruz. Av. Tolga ÇELİK ve Av. M. Nur BAŞTÜRK olarak müvekkillerimizin her aşamada yanındayız.
Sık Sorulan Sorular
Yetkisizlik Kararı Her Zaman Vekalet Ücretine Neden Olur Mu?
Yetkisiz mahkemede dava açılması ve davanın bu sebeple reddedilmesi ve başka bir mahkemede yargılamaya devam edilmemesi kural olarak avukatlık ücreti doğar. Davalı lehine vekalet ücreti takdir edilir. Ancak davacı ile davalı arasında vekalet ücretine ilişkin başka bir anlaşma söz konusu ise farklılıklar olabilir.
Yetkisizlik Kararı Verildikten Sonra Davaya Devam Edilmezse Ne Olur?
AAÜT madde 7 f.1 gereğince, davanın başka bir mahkemede sürdürülmesi tercih edilmezse veya davanın nakli gerçekleşmezse, tarifede yazılı vekalet ücretinin yarısına ya da tamamına hükmedilir. Bu, kararın ön inceleme tutanağı öncesi ya da sonrası olmasına bağlıdır.
Yetkisizlik Kararında Verilen Vekalet Ücreti Ne Kadar Olur?
Mahkemenin uyguladığı avukatlık asgari ücret tarifesi çerçevesinde belirlenir. Eğer karar ön inceleme tutanağı öncesinde verilmişse yarım, sonrasında verilmişse tam tarife söz konusudur. Dolayısıyla tam rakam, her yıl güncellenen tarife üzerinden hesaplanır.
